king sulip ning banwa

king sulip ning banwa

malasing ku ngeni. adalanan na ku, kabang makalukluk ku at magpaynawa king tumba-tumba, ning bayu pang mebalu king makatak nang asawang kasiping kung bale. inagkat na kung minum empi at penusignan ke. nukarin na misanga-sanga at pupulayi ing bidaan mi kabang tatage. tungkul king obra, tungkul king bie, tungkul king meaksidente king traysikel at meangu bieng makatak nang asawa, tungkul king kayang pamangulila, tungkul king pamikaluguran, at tungkul king pung talisay a makayungyung king lalam ming pirurungutan. pilan besis neng memalag bunga ing pun talisay kabang miminum kami at maibug-ibug na keng mibukulan. itang katatawlian, mituranan ya buntuk at mituranan ku mu naman. asneng kaplas ing kayang sagakgak.

“oneng ali me paputut iyan,” nga na king libutad ning kayang sagakgak. “pantunan me neng aldo mapali at kailangan mung salilungan. pantunan me neng aldo kauran at ala kang bulung a mengalaglag a kailangang palisan keng mula. kailangan ne ning katawan mu, pari. eersisyu ning katawan ampong lugal mung pipapaynawan.” saka ne inalduk ing laman ning kayang basu.

mekaatlu kaming boting empi bayu kami mituknang. sisilim na at etad ke king dalan.

“ali-ke-ta-ga-na-a-ka-ling-wan-pa-ri.”
nga nang susure palakad pauli karela.

malasing ku pin ngeni, oneng nung king tutuking aldo, balikan na ku pa ning mebalu king asawang kasiping kung bale, panusignan ke pa at minum kami pa at agnan kaming mangalingwan kabang lalasaan ming mibukulan lalam ning pung talisay.

ing musa

“ali na ka ata susulat?”
nga nang maratnang makalawe.

pepakit ke ing tatalnan kung bolpen.
itinuldu ko reng makaarap a papelis

a inuli ku’t lalamayan menibat kareng
ali ku ayariyaring tarbau king upisina.

“ali. kuwentu, istorya ing buri kung sabyan.
nung nu ka makaramdam saya.”

bisa ku sang makibat, kalupa ning sadya —
gawang miaaliwang sangkan.

oneng asneng kasikan panagkat.
diyos ning kalelangan, sinapi ya

king gamat, diwa at kaladwa
at ginulis ya. ginulis yang ginulis.

MAGLALAGUE

Ali me aintindian i Ima mu. Babawal na cang lumawut neng benging mamialungan ca caiabe reng caluguran quing bacuran ning bale. Pilmi nang sasabian, “Quen co mung lele. Ali co dadane banda laulta. Ating maglalague quing Matuang Ipe.”

Ali me aintindian oneng pamintuan mu neman bista man at ali ca mataloting tau. At anti canita ing pilming maliliari. Mamialungan caiu quing bacuran, quing lele-lele mu, at ali caiu papaisilawut quing pagbawal nang lugal. Ica, icaiu ri Lonlon, Matet, Potpot at ing asnang calagu (para queca) at ing asnang caganaca (para queca) na i Mae.

Misan a cabengiang mabilug at macaslag ing bulan, pepaisilawut caiu. Salicutan at buri ieng maburug i Lonlon. I Matet ampong i Potpot, miiabe la. Ica ampong i Mae, miiabe caiu. At Carin, bandang Matuang Ipe, pepaisicsic io ring sarili iu, quetang lumang canteriliang alang macagusal a danum. At ating miliari! Ating miliari. Mipanapis caiung gamat Mae. Quinabug co salung Mae. Mipanlalaue caiung maratnang Mae. At . . .

“ O, ala ta na pung agaua canian. Atiu na quen ian. Bista man masiadu la pang anac, dapat nang talacaran nining anac iu ing merungisan nang dangal ning quecaming anac,” nganang mangamanung tatang nang Mae cang tatang mu cabang apisan neng Mae ing aulatadu nang paparagul a atian

kapangyarian

lagalag ya diwa ing aingkuwentrung tau kabang lalakad ka king dalan. asneng kamwa, makamalmal ya labi at pakikwanan na kang panasakitan. kininwa yang batu. mipmung panupaya, ali me binuldan. kininwa yang patpat, maratna me mung penlewan. ay, madyikeru ya kanu ing tau! kukumpas no reng adwa nang gamat, gawan na ka kanung ipas. o kaya dagis. o pusa. o kutu.
mipatiman ka. ay, ali na yata balu ning tau ing sasalikut mung galing. sige, pota, kauli, mumuna mung gawan, lukluk ka king arap ning makinilya. sumulat ka. ing taung aingkuwentru ing gawan mung tema. at bitbit ang daralang lunus, pakikwanan mung mibayu ing daranasan nang kabilyan.

samantala, lalakad, ginawuk ka pa mung pera king bulsa. mipmung panupaya, binye me king aingkuwentrung tau.

ikit me, nanu pa ta — ing kapupurmeruan nang timan ….

CALUGURAN

Caluguran neng Tatang ing gabun. Malugud ia mu namang maquipagcaluguran i Tatang. At nung ibili me quing cabiliang papamilinan me i Tatang libutad ning pamicaluguran (alimbaua mo quing damonius a Tancu) at ning gabun — alang salang iampang neng Tatang ing pacamalan nang gabun ban e dumanup ing pacamalan nang caluguran.

Nga nang maralas sabian Tatang: “Luguran mo reng quecang caluguran. Ila ring sumaup quing quecang casaquitan ban cang cumabie.” Ali tutu. Ali pilming tutu!

Babang lucsa nang Tatang nguening caaldoan a ini. Pabanua na pala ing milabas, quing libutad ning linang a peparam na ban e rumanup, canu, ing caiang damonius a caluguran, quinasat ia i Tatang at meangu bie. Pemaniucaran neng pataram quing catauan Tancu at caibat tinacas ia. At angga man nguening aldong ini, alang balita — quing acalitan nang pacamalan.

MATWANG BALE

masayang malungkut
ing balang pamibasle
king matwang bale
larawan ning ali aulung
karanupan at kawa

karakal a alaala
misasagluluang sasalubung
kalupa na mo ning peklat king kanwan
tanda ning kakulitan
a atabmus kanitang mebaldug
king kulang nang balitang
makikinis nang aneng eran

makadalangat ya salu
ing mainang poste king entrada
mipmu pa ring pasensiya
pilming makiadyang pisasandalan
neng magmarakulyo’t tatabug
king inda at tatang

maingeng magbida’t magbalita
ing bubusning pasbul
king dating kuwartung pipaynawan
kimi yang makalawe ing matwang papag
mikipamialangan biglang keka mangaul

ala na lu pala keni
reng tokador, kabinet at eskaparati
ing malating lamesang gamit sulatanan
makatikdu pa at magmanuan
agyang bakli ne tadyang

masayang malungkut ing balang pamagbalik
king sinapupunan ning matwang bale
makatakut magsulit
sikanan lub ing mamatyawan
king dalpak a awang
baka kasi
atyu mu king paligid
ing pangilagan a sutil a angin
biglang manapseng kutang:

“nu ya anti ing kekang disnan?”
at ing pakibat mu
kabang magpakadukuduku:
“ali rugu
binang miparayu”

ING WATAS AT KAWATASAN

ugtu at kapalian
at mipmung tiyaga
ating anak a payat a lalaki
king malaparang bakuran
makakalaleng tatakbang
mimingat
makagawang inge
krimen
ing mibulaga’t mitabi
ing pakirakpan nang
malyap a tulang

asneng katula
ing anak
king atabmuan nang
katimawaan
inyang arakap ne
ing malyap a tagimpan

PAT BONTON

Mangulila cu cang Pat Bonton. Disipulus que. Asneng sutil oneng masicap magaral a anac. Magpabulan neng ali lulub quing escuela. Balita cu, meospital ia. Quing sabi, uli na ning saquit a ulser. Caia pala ing laue cu, mangaiaiat ing anac. At iniang mapilan a aldo baiu ia mesugud quing ospital, megui iang ali palabulad at pilmi neng apisan ing caiang atian.

Cuentu ning maindredus a ima na casiping dang bale ri Pat Bonton, na ing anac disipulus que mu naman, matipid la casi canu quing pamangan reng pamilya nang Pat. Sucat ing metung a catamtaman mung dagul a bangus, apaparas reng paruminggu quing cabilangang limang cataung pamilia. Macananu ing gagauan ra? Purmeru, iderang re pa canu ing bangus. Metung a tacal a nasi quing tatang, metung a tacal a nasi quing ima, metung a tacal a nasi quing coia, metung a tacal a nasi quing ati at metung a tacal a nasi quing anac a Pat. Ulam ing niningnang a bangus oneng ere galauan. Macatali at macasabit quing dulang. Pamauan re cabang susubu. Ita, ing bau ning ulam, ing carelang pinacaulam. Macanita mu naman ing gauan ra quing susunud a oras a pamamangan. Pipalipali ra ne mu. Angga na pin quing asasad re ing ulaman ra quilub ning paruminggu. At catataulian, ing capus palad a bangus, ilutu reng maquisabo, ibulug queng gule-gule alimbaua mo, at balamo piesta — canita la pa magpacabsi!

Isipan que ing anac a Pat Bonton. Casicap pa namang anac. Sagiua pa ing caiang catauan, saguia ing atian — caia siguru quing gagauan rang pamagtipid mipapamilia, ing caiang bituca ing minunang mituran.

Ai, capamo, piquiarian que pa ing lisiun cu. Adua na mung clasi. Caiari, bisa cung bumisita cang Pat quing ospital. Tuqui ca? Sigue! Tara!

BASAN

Magtunud pa ngeni. Asnang kabayat ing pakiramdam. Nanu ing awus? Lungkut? Malalam at matikding lungkut? Nung makanita, ali kaya depresyun ing alting ining mangiyapus king pilubluban? Dapat palang labanan ban ali maipasaul. Nung ali, baka mibulang at mike king diyaryu na migpuput pangisnawa. Makarine. Luntong makuyad pikukuwanan.
Makarirya itang taung dinat-dinatan at lipo-lipo king dalan ning Navotas. Maralas, atiyu king kantu ning C4, makatalakad at manablit lalakad o kaya makalukluk karetang luklukang batu a pepagawa ning lokal a gubyernu. Makarirya uli’ng iya ya nung ninu iya ya. Alang pamikunwari. Iya ya nung ninung iya ya. at ing kabud pupusanan na, ita ing mabayat nang daralanan. Plastik bag a miki gisi a alang nanu mang laman; king mabilisang pamaniglo, at musga ka, asilip mu ing mabilug nang yatu: BASAN!
Ginulis ya nandin ing dinat-dinatang tau, gamit ing kule aluntiang tsok, king makatalakad a pader a miki pinturang malutu. Kaplas ning sinulat na. manulsik a karayum:
Mis may pamile
May fader is may hero
Home
Kaibat, linakad yang makatungu at makalawe king gabun. Balamo ikukutkut na karin ing sablang pamaginakit na king bie. Nung mamarti ya mu, king sabi mu, ikwa na ing parasan na. Initsanan neng makalamukus a beinti nitang matwang babaing mekapansin kaya at melunus.
At makasake ka ngeni king kilub ning saken at sasakmalan ning matikdeng lungkut.

PANGADI NGENING ABAK

​Memiru ing drayber karas ning dyip king Monumento. “Nasa Maynila na po tayo.” Mipatiman ku. Balamo rugu panabilin na metung kung probinsiyanu a dapat mingat king siyudad. King siyudad a mas masukal ampong mas magubat king keragulan kung lugal; at reng animales keni, miaaliwa’t tiktak lang makamandag.

Pasampa la reng bitis king tutuki kung sakayan, mekapangadi ku mo galang.
Dios, tutung matbud ku panupaya kareng lamaran ngeni. Asna ku rugung kabilis teterku karen mung malating bage. Dinan mu kung marimlang buntuk ban pilmi kong agampang masalese at mipmung kayapan ing balang kasagkusagkulang ibabasibas ning bie. Makabang pisi, Guinu. Makabang pisi mu ing anyawaran kung sandata, na pilangkul-langkul ku na at piatyat atyat neng kukuyad at kakaba ing pasensiya.
Yanasa.

ING BAYUNG KASALANAN NING TINABUG A ANAK

Alus patingapun neng mibating ing tinabug a anak a lalaki. Masukal man keng lub na, seludsud ne nandin pa ning tatang reng lugal a amanwan nang malyaring puntalan ning kayang anak. Kayaring menlawe kareng kasiping bale, migbanda neman taldawa. Migaganaka ing tatang pota rugu, mitakid ya kareng malalalam a bana da reng libluban ing anak at ikalumud na pa. Okaya, ketang dane madikut at matalaib, makatabmu yang kamulalu at matuktuk ya. Sisisi ya ngeni ing tatang o’t akamwanan ne’t berugang taiktik keng puwad. Malati mu namang bage ing kakukulami na. E mekapanyaklung danum ing anak ban atin yang agamit ing manese nang Ima.

Sisilim na inyang minuli ya bale ing laglag pagong tatang. Seganan ne ning kayang asawa king tukurang eran.

“Ikit me?” kutang ning babai.

Piniling ya ing lalaki.

“Lupang balu ku nung nu’ ya sinalikut, ” pinandit, ngana ning babai. Manos yang bitis ing lalaki ketang malapit a poso asteryano.

“Nukarin?” mipabalikid ya ing lalaki.

“Kutnan da ka pa. Nanung gawan mu? Barugan meng pasibayu?”

“Ali ke. Pakisabyan keng mayap. ” Manimulis neng bitis ing lalaki gamit ing malanging basan a kingwa na king sablayan.

“Makanyan pin!” mipatiman ing babai. “Ali ka paneng bulagso isip king pamamye disiplina king anak mu.” tinuldu ne ning wanan nang intuturu ing babo ning bale. “Ketang silid a pidudukanan tamung dase, kulambu, ulun ampong ulas, atyu ya karin. Lilun ne ing sarili na keng dase. Ikit ke bitis nanding menik ku.”

Mipagulasyo ya ing lalaki. “Nanu ya?!!” Kaybat pagulisak neng inutusan ing asawa. “Ing taiktik ku! Bilis! Taknayda na! Lamaran ya tagana!”

“O, o. . . kapamu! ” awat ning mipamulalang babai. “Balakumo sa’ng e na ka paypakapali? Na pakisabyan meng masalese?”

“Wa! Tutu ita!” nganang mekibat. “Oneng aliwa ya ini! Lilun ne ing sarili na king dase. E, bayu ya pa ita! Asne mong kaburak bitis kanyan at e man menos ing digpa ning alti! Lamaran ya tagana! Antayu! Antayu ing taiktik ku! Biliiisss!!”

KATIMAWAAN

ikit ke ing katimawaan, karetang pamustang babagwa
ning sugarul kung kasiping bale.

neng abak, tunggal-tunggal
na lang gigisingan. maneneng susulutang taiktik o paleta
ban iluwal king pikukulunganan rang bale.
tunggal-tunggal, tatalbug na la
ban’ kanitang makapandilu
king garapung miki danum
menibat king salud uran.
pakanan na lang dekap a lango. pataklanan.
saka na la isinup pasibayu
king pikukulunganan rang bale;
at pasibayu, ipaluwal na la manunggal
ban isapung king metung at metung;
papasyasan na la galame. o kaya,
lalawan nung ing sanu na ing miki kulang.
siyempre, e ne pakipusta
ing amanwan nang alang katoryatorya.

king penandit itang miluluwal la
reng babagwa king pikukulunganang bale —
atyu ing katimawaan.
makapagkalag lang saput,
kuldas-manik king taiktik.
at nung king saup ning kapalaran
ating metung karelang miki bakli galame,
ibulus na la at papagpaynawan
king tanaman nang gumamela.

nung yaku, mengari ku karetang babagwa
aldo’ldo kung magbakling galame.
manenaya ya kaku–
ing gumamela!

ING KRIMEN

maralas ing panawung ita
na kasiping ke king daneng dikutang ini
ning asikan nang marangle.
makalukluk ya lalam ning impung kamatsiles,
kabang mamanlaput kung dikut
at mikit ing saingsing na at saldak pangisnawa–
at maratnang makalawe banda lawta.

ngana, mengabungu na la ngan
reng kakaluguran na at kakilala.
sakit king pusu, at nanu-nanung sakit katawan.
e la ngan mipaldan bista man
mengagisan ing gabung pibandian.
at ya, ya kanu, e na buri
ing anti kanitang kapalaran.
buri na, nung mate, mate ya kagad
e na kanu buri ing migastus ya pa
at alang malakwang pibandiyan king pamilya.

aintindian ke at pakamalan ke.
marakal na kaming delanang kasakitan;
ikaming adwa, awa, ikaming adwa
lalam ning aslag ning aldo
ampong tikatik ning uran.
anya, inyang ikit keng linurang daya,
sinaupan ke, ban e ne miparusan.

segu ke! segu ke!
pemanlapak ke katawan!
mebungu ya. at nung mipapamulala
la reng ortelanung sinaklolo
o’t agawa ku ining katampalasanan?
lawan re sana aske lupa–
maaliwalas ya at makatiman.

TEKST

sabik at mipmung lugud
kinutda yang makabang tekst
keng selpon nang dyurasik

tinimid ne kaybat at peparala
keng numeru nang lourdes–
ing babaing kayang pakamalan.

mimisding ing imang
mekabasa king akatudturan nang
kinudtang makabang mensai

mipapalwang bubulung king sarili:
“o, rugu, melasing ne naman.
akalambitawan ne

ing pagkasiran nang buntuk
malambat neng meyangu-bie
king panga-aksidente.”

 

CABALEN QUING DIIP

Mitupa cami rugu
Iacu, lele ning draiber
ia, quing quilub a luclucan.

Ing busni ning asbuc
Ing agcas cung amanu
meging dalan ba iang manatu.

“Capampangan ca? nganang mengalbit.
“Ua, ” ngacung binaliquid.
Asneng carale quing tula.

Indredus ampong bidaang alang patna.
Nu cu maratun Menila?
At ia, nucaring dane neman?

Tinipa cu Balintawak
Mipanlalaue caming macanganga
quing pamanginaiang.

Ing lagiu’t lagiu mi
Acalinguan ming icutang!

[balintawak]
Hunyo 09, 2014
18:23

ANG HEAT

 

Manwala na kung manyilab ing klasing paling ini. Ali ku na sa pansinan pa. Patingapun kung metudtud babo bale at ayagwanta ku bista man anti ku mong niningnang a pindang. Panwala ku, metung ya mung pamagsubuk keng kanakung kapibabatan. At. wa, tutu ing kasebian da reng makatwa; atin ping linaga kareng taung matyaga (o, e ku naman wari matyaga nung ayagwanta ku ing patingapun a pali! Ika naman rugo, kaputol!) O, bayu ku milawut, makiramdam ka kasi. Tutu pin ngako ing kasebian rang iti reng makatwa. Ngeni mu, ikwa kung apalub keng kanakung panimanman. Gayak kung lungub king pipag-obran. Dapat kung mandilu siyempre! Aba, uli namong patingapun kung kinasat babo bale libutad ning kapalian, ikwa nang memale king katawan ku ing pali, megi neng metung a dane ning kanakung sarili. Mipamulala ku. Kabulus kung danum, sinagitsit ya, saka binukal. Sibuknang kung menyalak metung a tabung danum a binukal inyang mibulus king kanakung katawan. Mekapaglaga kung ebun! (o, ing kasebian ra reng makatwa, ngaku na ta keka) Ali mu ita. Aminan ku, masasabik ku kening bayung tuklas a kapangyarihan. Miadya la reng lamaran a mapanako ampong kriminal! Oini na ing bayu rang kaagum da reng Avengers. Nanu kaya, magsulud ku pang maskara? Ustu na ing gamitan kung talipanpan a “Ang Heat”? Nuko, kabantut yatang lagyu, Ang Heat!

Justice, here I come!

 

SINTANG PURURUT

Makanini ing malilyari balang abak. Lalam ning waiting shed ning baryu, manenaya yang saken nang dyip ing dalaginding a makayuniporming pang-istudyanti. King datang na, ken yang metung a iskuwelang pribadu king poblasyun ning Baliwag magaral. E mamilagwa ing dalaginding a istudyanti, makasakbat ya king wanan nang pago ing backpack na, pabusten na la mung lalagpus king tulid na reng mamasadang saken. Ing sangkan pala, king dane gasgas a dalan papuntang taldawa, sulput ya pinandit ing bayu pang mumusbung a binatilyu. Magdala yang malating timba a pilalamnan nang pamangan babi. Karas waiting shed, king tulid ning istudyanting babai, mipagkarineng mipanlawe lamu reng adwang kayanakan; oneng king pilubluban ra, masaya na la kanita. Saka ya pa mu sake ing istudyanting babai nung atin nang dumalan a dyip. Malakwan ya king katatalakaran na ing binatilyu, sasagapan na ing asuk ampong alipugpug ning papalaut a saken na nung nu’ya makalulan ing dalaginding a kayang pipalsintan.

At makanita ing malilyari balang abak. Mipapanenaya la — mipapanenaya lamu! Ala yang gewang paralan ing binatilyu bang mibayu ing sitwasyun ra ning dalaginding a istudyanti. Miras ketang pareus na lang mikaaliwang pipalsintan. Meging tau ne ning binatilyu ing kakyalung na tulid rang bale; ing dalaginding a istudyanti, ing megi nang kapalaran, tau ya Pulilan.

E na la mikikit ngeni. Wa, e na la mikikit ngeni!

BANQUERO

 

Tubig sa ilog na kulay
kapeng nahaluan ng gatas
Bangka
Sagwan
Matandang bangkero
Wala!
Walang nagpapatawid sa ibayo

Nakabuwal na punong kamatsile
Maliit na palakol
Nagliliparang tatal
Salansan ng kahoy
Matandang bangkero
Wala!
Wala pang nagpapatawid sa ibayo

Malinaw at payapang
agos ng tubig sa ilog
Nakataob na bangka
Nakatihayang sagwan
Matandang lalaking nagtatabas
ng tumubong talahib sa pampang
Wala!
Wala nang nagpapatawid sa ibayo

Hitik at namumutok na bunga
sa matinik na puno ng kamatsile
Bubuli na nakalabas ang dila
Nangalawang na palakol
Nasasaid na salansan ng kahoy
Matandang babaing nagpapainom
ng gamot sa may sakit na asawa
Wala!
Wala nang tumatawid sa ibayo

 

Danum ilug a culeng
capeng mialuuang gatas
Bangca
Bagse
Matuang banquero
Ala!
Alang papadalaquit atba

Macaragsang impung camatsilis
Malating palacul
Susulapong tatal
Talacsang dutung
Matuang banquero
Ala!
Ala pang papadalaquit atba

Malino’t paiapang
agus ning danum quing ilug
Macasaquindang bangca
Macadalangat a bagse
Matuang lalaquing manabas
tinubung talaib quing pampang
Ala!
Ala nang papadalaquit atba

Cumpul at bucang a bunga
quing masucsuc a impung camatsilis
Tarebalac a makalauit dila
Masasaid laman a talacsang dutung
Mangalauang a palacul
Matuang babaing magpainum panulu
quing misasaquitang asaua
Ala!
Ala na taganang dadalaquit atba

PAMANLALAWE

Misdan ya ing idad atlung banwang anak a Ofring kening ababatyawan na menibat king katatalakaran nang babo eran. Ala pa mong sulu king lalam bale. Atiyu karin. Asneng katuling. Miki sagu ya pa yata king lawe na. Pakyapusan na balang kimut na. Kuldasan na ne sang Ofring oneng balang takbang yang patipa keng balitang, pipildis yang palaut ing lamaran! Limbug ya pa ini, linati at pinakat king gabun karas na ning anak a Ofring king lalam. Na siyempre, memye kapagmulalan kaya.

“E ka migaganaka. Anino me mu ita,” ngana ning ima na king kayang kagulutan. Tuturu ne ngeni ing pupundat-pundat a bombilyang inkandesent babo bale. “Ibat babo, tatabi ne ning sulung ita ing repleksiyon mu. Na nung nanu man ing akit mu lalam, dipende ya king kekang pamanlawe. O, mii na ka. Ume ta nang matudtud.”

Babo bale, kayari nang mii, amalinawan ning anak a Ofring ing sinabi ning kayang ima. Tutu pin. Tatabi ne ning bombilyang inkandesent ing repleksiyon na ampong ing repleksiyon na ning aparadur king kayang kagulutan.

King lawe na ning anak a Ofring, bangka ya ing aparadur, at pasake ya — kabang lalabulan da la na ning angin king dayat ning dalumdum.

UNDAS MUNA BAGO PASKO

Nakaupo siya sa kanyang tumba-tumba. Pilit niyang hinuhuli ang mailap na kapanatagan ng isip. Pinatutugtog niya sa kanyang radyo ang iba’t ibang tugtuging pamasko. Masaya, naghahatid ng galak sa kalooban — at dapat lang na mahawa siya sa naririnig niyang tugtuging masaya. Ngunit hindi. Laman ng isip niya ang asawa niyang kalilibing pa lang kahapon.

[isang kisap]

DAUN PAMU BAYU PASKU

Makalukluk ya king kayang tumba-tumba. Pakirakpan ne ing malyap a kapasnawan katawan. Papatigtig ne king kayang radyu reng miaaliwang tigtigang pamasku. Masaya, makapaldan pilubluban — at dapat yang miawa karening daramdaman nang tigtigang masaya. Oneng ali. Laman ne ning isip na ing asawa nang kakukutkut pa napon.

[metung a kisap]

AGAGANACA DA CA PA

maralas da cang

agaganaca ngueni

mangaul ing rimla

ning anging setyembre

magpaganaca

queng isip

aldo ning camataian mu

aldong penganac me

ing bunsu mung i charrie

mangangalati que pa

at emu na icuang

meragul pa

lalu ing imai mu

a maupaiang

meg-imle

quing gamat ning Guinu.

maralas da ca mu namang

agaganaca canita

capitangan ning bengui

macapal ia ing ulas

macacaul ia pa i inda

mangaul mu rin ing rimla

e naman maangin

ica ita

balu cu

a lulugud.

a ua, agaganaca da ca

agaganaca da ca pa

ngueni at agaganaca

misan maralas

misan madalang

misan ali

uling tutuc

quing tulang susulat

muon a magpatune

quing pimulan mi

at pangatau.

a ua, agaganaca da ca pa

agaganaca da ca

agaganaca

GABI

Hindi magmimintis,
sa gabing umuuwi ka,
mula sa pag-oobertaym sa planta,
ilalatag mo ang chess board mo,
saka ang aklat ni Anand.
Pinabababa mo
ang kinain mo,
magpapaantok
sa lumalagutok na musika
ng piyesang hihila
pagkuwan
sa iyo
sa ibabaw ng kama
ng naghihintay mong asawa.

Kahit ngayon,
lumalatag ang gabi,
sa gitna ng chess board mo,
saka ng aklat ni Anand.
Pinabababa mo ang antok
at ang lungkot
sa ibabaw ng kama
ng lumisan mong asawa.

BENGUI

E sasalang
neng benguing mumuli ca,
ibat meg-obertaim quing obra,
ilalantang me ing chess board mu,
ampong ing libru nang Anand,
pababan me
ing quecang pengan
umeng magpatundu
quing tigtig a lalagatuc
ning piesang manigut
pinandit
queca
quing babo cama
ning manenaia mung asaua.

Ngueni man,
milalantang ing bengui
libutad ning chess board mu
ampong libru nang Anand
pababan me ing tundu
ampong ing lungcut
quing babo cama
ning mibating mung asaua.

PAMANULI

ngening minuli ka
manyilab ing aldong sasagana
ating bulating kakawate
lulsut-lulbug king mula
damulag a mag-arumbang
matwang ulyaning manipun
belita ketang sinipuk–
mamilagwang kaladwa.
mamilagwa mu naman
magbayu timpla
klimang keka sinalubung:
alisus
lulam
duldul
uran
bulating sinalikut-limbug
king salu ning gabun
ulyaning panaung mengaul
keng kekang pamanyatang

(nalathala sa siwalang sinukuan)

GATAS TIGRE

danum a inambula
ning ima king nasi
bidburang asin

katernu ning derang
o piniritung tuyu
manyamang alternatibung ulam
karetang anak a e maseselan

at dapat pin namang
e la magmamaselan pa
pamangan
pang-agdong inawa
ing lakwas maulaga

sasalikadkad ya man ing kuran
pangabating ning talusirang ibpa
atin pang ima a tatalakiki
magpasusung lugud
karelang ala pang kakayanang
galamusan ing yatu

(nalathala sa siwalang sinukuan)

SAGRADA PAMILYA

Ninoy
Sitsit ning matwa:
Metung yang kumunista
Memutut diktaturya.

Cory
Anak ning EDSA
Ampun ning anarkista
Indu ning demokrasya.

Noynoy
Gugulisak ra:
Wawangwang yang pasista
Salut ketang Hasyenda.

I AMA

Aminan mu, malaut ya ing lub mu kang Apung Ama (iyan ing kulait mu kang apu mung lalaki kang ima mu). Pinisan kang apat a banwa kaya king bale matwa kanitang haiskul ka, at meging problema ne pa kanung Apung Ama ing kekang kasutilan bilang ngana “metung a subersibung kayanakan”.

At ali mu naman lubus aintindian inyang panaun a ita retang marakal nang talimagang Apung Ama, a pisalasalikut na pa kareng kukuwentu na kekang dalit pambalen. Kalupa na mo nitang maralas nang kukuwentung ‘Mariang E Malyari’ at miaaliwa pang dalit a pamanasipan mu ngeni no’ng sarili na lang lalang Apung Ama o apamulut na la mu kareng miaaliwang pamasan. Sasalimbo ya kasi ing isip mu kanita at e mu la intindian retang sasabyan na kekang Apung Ama. Papalub mu la king metung mung balugbug retang kayang kukuwentu, saka mu la kagad papalwal ketang sumangid! Ali mu inisip na atin la palang kakayanan retang kayang amanu a manuknangan king kekang isip—gagawa la palang bale karin a e mu amalayan.

Ngeni, isipan mu, pipilan la mu tagana retang katangian a buri mu kang Apung Ama. Buring-buri mu ing pupurian na ing kekang pamamasang taimik, mata la mu kanu reng kekang gamit. Iya, kawangis ne mo kanu ing anak a magaral greyd wan patse mamasa yang Bibliya. At angga man ngeni, e mu balu, o’t ing lawe na keka, masanting kang lalaki (?). King angkin mu kanung tas, ala yang ibatbat keka ing paboritu nang artistang i Rogelio dela Rosa. Na siyempre pang kakataba ne ning pusu mu inyang panaun a ita. At pauli na ning paniniwala nang ita, megi neng bisyung Apung Ama ing pamamamye na kekang payu ukul king katangiang marapat nang taglayan ning metung a masanting a lalaki. Maralas, patse susupan me kanitang mangayas bulung buku (gagawa nang palis tingting at pamisali na la), pane nang sasabyan keka, king abut ning kekang pamamanalala, rening ngeni tuturing mu nang banal a amanu:

1. Ali me kanu sasabyan king metung a babai ing lugal nung nukarin na ka malyaring atabmuan at baka maki buri ya keka’t pagsimulan pa ning kekang problema.

2. Ali me kanu lalandian ing babaing maki buri keka ba’ng e ka mibulid king tuksu.

3. At maging duwag ka kanung miwas king pamanabit ning tuksu sakaling teterak ne king kekang arap.

Ali me taganang aintindian kanitang panaun a ita i Apung Ama. Ali! Tutuk at lulung ka king miaaliwang bage at ala kang interes kareng babai. Oneng ngening talaasawa na ka ampong ating adwang daragul a anak, saka na isinapok keka ning panaun retang matataram nang amanung Apung Ama. Balamo ibabalik na mu keka ning angin retang payu na kekang Apung Ama kabang mangayas kayung bulung buku a gawa’nang palis tingting. Aminan mu na e mu agawa retang mumuna at kakadwa nang bilin, oneng sana, ikatula nang Apung Ama king kayang pikukutkutan, a meging lubus yang duwag king pamanabit ning tuksu ikang subersibu nang apu…

Balu mu na balu nang Apung Ama na memintu ka kareng kayang banal a amanu.